De novelle Fabriekskinderen van J.J. Cremer uit 1863 is het belangrijkste pamflet uit de 19e eeuw tegen de kinderarbeid in Nederland. 

Deze pagina over Fabriekskinderen, een bede maar niet om geld van J.J. Cremer wordt komende tijd verder uitgewerkt.

Na de afschaffing van de slavernij was de kinderarbeid voor een aantal Nederlanders de volgende misstand die uitgebannen moest worden. De Nederlandse liberale regering onder Thorbecke nam geen initiatieven om kinderarbeid te verbieden. Een voorvechter tegen kinderarbeid A.A.C. de Vries Robbé vroeg daarom J.J. Cremer om een media offensief tegen kinderarbeid te beginnen. Na een bezoek aan een Leidse stoom-wolfabriek was Cremer zo zeer geschokt over de verschrikkelijke toestanden die hij daar aantrof, dat hij meteen Fabriekskinderen ging schrijven.  Met Fabriekskinderen zette Cremer een belangrijke stap om zowel de regering, de industrielen als de Nederlandse bevolking aan het denken te zetten over de kinderarbeid.  Het duurde nog 11 jaar, en meerdere acties van Cremer voor het kinderwetje van Van Houten in werking trad.

Fabriekskinderen is een diep tragisch verhaal over een Leids gezin in diepe armoede waarvan de kinderen lange dagen in de fabriek moeten werken. Met noodlottige gevolgen voor een van de kinderen.

Hertaling van Fabriekskinderen met toelichting en noten:

    Fabriekinderen hertaalde versie                               Fabriekskinderen voorleesversie